به گزارش مشرق، یک روز پس از دهه فجر سال گذشته بود که روزنامه ای روسی از فروش 5000 واگن باری به ایران خبر داد. "کومرسانت" در این باره نوشت؛ «بانک دولتی توسعه روسیه (ونش اکونوم بانک) یک وام 11.2 میلیارد روبلی (140 میلیون دلاری) به این منظور در اختیار شرکت اورال واگن زاوود قرار خواهد داد. این واگن ها در بخش فنی سیستم ریلی ایران به کار گرفته خواهند شد. انتظار می رود تحویل واگن های مذکور قبل از پایان سال 2016 میلادی آغاز شود.»

انتشار این خبر واکنش مدیرعامل وقت واگن پارس را به دنبال داشت. محمد محمدی با تأکید بر "در شرایط معمولی سالانه ظرفیت تولید 1000 واگن باری را داریم" گفت:‌ واردات 5000 واگن روسی با توجه به توانمندی‌های داخلی مشکوک است.

وی با تاکید بر این که واگن‌سازان داخلی در بخش تولید انواع واگن‌های باری مشکلی ندارند و به‌راحتی می‌توانند نیاز کشور را تأمین کنند، بیان کرد: هم اکنون واگن‌سازان داخلی با حداکثر 25 درصد ظرفیت خود فعالیت می‌کنند، در این شرایط موضوع خرید 5000 واگن باری از روسیه در تضاد با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و استفاده از ظرفیت‌های داخلی است. سال 94 کل صنایع کشور به‌خصوص واگن‌سازان در رکود به سر بردند، اگر دولت برای این بخش تأمین مالی کرده و تسهیلات مناسبی را پرداخت کند، واگن‌سازی کشور رونق می‌گیرد.

وی با طرح این پرسش "پس کارگروه اقتصاد مقاومتی به چه منظور در هیئت دولت تشکیل شده است؟" افزود: طبیعتاً هیئت دولت باید از واردات واگن‌ با توجه به توانایی کشور جلوگیری کند.

پس از این اظهارات بود که نوبت به معاون ناوگان راه‌آهن رسید تا هرگونه مذاکره برای خرید واگن باری از روسیه را تکذیب کند. احمدی در واکنش به خبر خرید 5000 واگن باری از روسیه اظهار کرد: راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران هیچ مذاکره‌ای برای خرید واگن باری از روسیه نداشته است.

وی با اشاره به این‌که محور و اولویت فعالیت‌های راه‌آهن مباحث مربوط به اقتصاد مقاومتی است، تصریح کرد: واگن‌سازان داخلی توانمندی در کشور داریم و نیازهای شبکه ریلی از همین طریق تامین می‌کنیم و نیازی به واردات واگن از سایر کشورها نداریم.در حال تامین فاینانس برای خرید واگن و تجهیزات ریلی از تولیدکنندگان داخلی هستیم.

 

از اسفند ماه سال گذشته تا حدود 2 ماه پیش خبری از اخبار مربوط به واردات واگن باری روسی نبود تا این که وزیر صنعت، معدن و تجارت اواخر شهریور با تاکید بر این‌که 5000 واگن باری از روسیه کم سلیقگی بوده گفت: روی ریل می‌ایستد و اجازه ورود این واگن‌ها را به کشور نمی‌دهد.

این در حالی است که وزیر راه و شهرسازی اخیرا در نامه‌ای به رئیس جمهوری از توقف ثبت سفارش واگن‌های باری توسط وزارت صنعت گلایه کرده و آنرا اقدامی غیرقانونی دانسته است.

عباس آخوندی در این نامه نوشته است: « احتراماً، در راستای تحقق اهداف برنامه ششم توسعه به‌منظور گسترش حمل و نقل ریلی، تلاشهای گسترده‌ای به‌منظور جذب مشارکت بخش خصوصی داخلی و خارجی جهت سرمایه گذاری در تأمین ناوگان ریلی صورت پذیرفته است. همچنین با هدف حمایت از تولید داخلی و بارور شدن صنایع تولیدی کشور، توافقات ارزشمندی با تولیدکنندگان ناوگان ریلی بین المللی انجام پذیرفته تا بخشی از تولید ناوگان در کارخانجات داخلی صورت پذیرفته و از این مسیر فرایند انتقال فناوری صورت گیرد. »

بخش جالب توجه نامه آخوندی آنجاست که وی به مشارکت کارخانه‌های داخلی در تولید واگن‌های بارسی روسی و انتقال فناوری آن به داخل اشاره کرده است: «سرمایه گذاران بخش خصوصی که با ترغیب ستاد این وزارت و شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی با استفاده از ارز شناور غیربانکی برای خرید واگن باری از تولیدکنندگان خارجی و با مشارکت در تولید توسط کارخانجات داخلی و انتقال فناوری تولید مجموعه‌های ناوگان ریلی اقدام نموده‌اند.»

 

یکی از موارد بسیار مهمی که طی سال‌های اخیر از سوی واگن‌سازان داخلی مطرح شده عدم توجه به ظرفیت‌های داخلی بوده است.فعالان این بخش با قاطعیت تمام می‌گویند که توانایی تولید انواع واگن باری را در کشور دارند و هیچ نیازی به واردات آن نیست.

نکته قابل تامل در داستان ورود واگن‌های باری، مسئله "فرآیند انتقال فناوری" است، چراکه قرار نیست هیچ واگنی با مشارکت واگن‌سازان داخلی تولید شود. از این رو "فرآیند انتقال فناوری" ادعایی بیش نیست و در راستای تضعیف تولید ملی و در خلاف مسیر اقتصاد مقاومتی است.